شمال و جنوب

توضیحات

شمال و جنوب عنوان رمانی از الیزابت گسکل است که توسط ثمین نبی‌پور ترجمه شده و نشر افق آن را در مجموعه افق کلاسیک منتشر کرده است. الیزابت گسکل در رمان شمال و جنوب، احساسات فردی را با دغدغه‌های اجتماعی در هم می‌تند. امروز مارگارت هیل او از اصیل‌ترین قهرمانان زن ادبیات دوران ویکتوریای است. این اثر نخستین‌بار است که به فارسی ترجمه می‌شود.

مروری بر کتاب شمال و جنوب

انقلاب صنعتی: گذار از فرآیندهای سنتی تولید به‌سوی کارخانه‌های مجهز، دستگاه‌های پُربازده، بیکاری گسترده‌ی کارگران، فقر طبقاتِ پایین‌دست اجتماع، شکل‌گیری فرهنگ اربابانِ صنعتی، اتحادیه‌های کارگری، اعتصاب، اختلاف طبقاتی، نقطه‌عطفی در تاریخ جهان.

عشق: مفهومی ازلی، درون‌مایه‌ی بسیاری از آثار ماندگار در دنیای هنر در مدیوم‌های مختلف، جذاب‌ترین درون‌مایه‌ی آثار ادبیات کلاسیک، سرچشمه‌ی سرخوشی روح و عذابِ دل.

شمال و جنوب: اثری کلاسیک، شناخته‌شده‌ترین نوشته‌ی الیزابت گسکل انگلیسی که پس از جین آستین، او را تأثیرگذارترین زن نویسنده قرن‌نوزدهمی می‌دانند.

الیزابت گسکل نویسنده‌ای است که بر خلافِ موجِ رایج زمانه‌ی خویش می‌نوشت. او در آثارش، به‌ویژه در شمال و جنوب، شخصیتی فراتر از کلیشه‌های قرن‌ هجدهم و نوزدهم انگلیس خلق کرده: مارگارت هِیل دختری سرکش است که تنها هدفش را در زندگی ازدواج با مردی ثروتمند نمی‌بیند، او نسبت به بی‌عدالتی‌های اجتماعی ساکت و ساکن نمی‌نشیند، از بیان باورها و انتقادهایش هراسی ندارد، با کارگران دوست می‌کند، در برابر اربابان زورگو سرکش است. گسکل با شجاعتِ تمام اثری خلق کرده برای آن‌سال‌های انگلیس، تابوشکنی‌های بسیاری در خود دارد. قلم تند و تیز او، برخی از ماندگارترین دیالوگ‌های به‌جامانده از قرن نوزدهم را خلق کرده، درباره‌ی موضوع‌هایی مثل اختلاف طبقاتی، ظلم به کارگران، استفلال زنان در انتخاب آینده‌ی خود و همچنین، مسئولیت اخلاقی فردی حتی در پیشگاهِ دین. شاید مجموع این دلایل باعث شده شمال و جنوب در سال‌های حیات گسکل، جز در اجتماع روشنفکران و نویسندگان، جایگاه ویژه‌ای در عرصه‌ی ادبیات انگلیسی‌زبان به دست نیاورد. اما در میانه‌ی قرن بیستم، با بررسی مجدد این اثر شگرف، منتقدان و جامعه‌شناسان شمال و جنوب را از نو کشف کردند.

مارگارت هِیل، قهرمان اصلی داستان، دختری روستانشین اما با اصل و نسب است که به اجبارِ انتخابِ اخلاقی پدر برای ترک کلیسا، ناگهان زندگی خود را معلق میان زمین و هوا می‌بیند. اما با احساس مسئولیت و واقع‌بینی، عصای دست خانواده در این گذارِ دردناک می‌شود. او پرشروشور است و زنجیرهای غلط عرف را از دست و پای خود پاره می‌کند. مارگارت با کارگرها رفاقت می‌کند و رنجشان را دست‌اول به چشم می‌بیند. او با اربابان درمی‌افتد، مرگ عزیزانش او را زمین می‌زند، عاشق می‌شود، می‌جنگد، و عاشق می‌ماند.

جان تورنتونِ مغرور و متکبر و نیکولاس هیگینز، کارگر اعتصابی میلتون – این شهر دودزده – دو روی یک سکه‌اند. مردانی پرتلاش و کاری، وفادار به اصول اخلاقی خاص خودشان، پس از مدت‌ها جدال، در نهایت روبه‌روی دیگری می‌ایستند و واقعیتِ غافل‌گیرکننده این است: در کُنه و بُنه این دو آن‌قدر متفاوت از هم نیستند.

در نهایت، شمال و جنوبِ الیزابت گسکل، رمانی اجتماعی است که درون‌‌مایه‌هایی مثل اختلاف طبقاتی، انقلاب صنعتی و برابر اجتماعی را با تاروپود عشق در هم می‌تند و از این منظر، یکی از شریف‌ترین آثارِ ادبیات انگلیسی‌زبان در قرن نوزدهم به شمار می‌آید.

نویسنده: ثمین نبی‌پور | تحریریه‌ی افق

توضیحات تکمیلی