آوازهای کوچکی برای ماه

توضیحات

آوازهای کوچکی برای ماه مجموعه نامه‌های گوستاو فلوبر و ژرژ ساند است. دوستی گوستاو فلوبر نویسنده‌ی مادام بوواری و ژرژ ساند بانوی نویسنده، هم‌ رنگ و بوی عشق دارد و هم باور و احترامی دوجانبه است. نامه‌نگاری این دو شمایل بزرگ قرن نوزدهم حال و هوای زندگی روشنفکران، نویسندگان، اشراف، دعواهای ادبی، سلیقه و نگاه‌های متفاوت به هنر و ادبیات در قرن نوزدهم را ترسیم می‌کند.

بخشی از ادبیات که اتفاقاً واقعیات بیشتری را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد، از لوای مکاتبات نویسندگان به معشوق‌ها یا با نویسنده‌ای دیگر که در برخی موارد ممکن است در مقام معشوق نیز قرار بگیرد، است. از این میان اگر بتوان اثر درخشانی از دو نویسنده اثرگذار قرن نوزدهمی که اتفاقاً در مقام دو دلداده نیز هستند، نام برد باید از مکاتبات ژرژ ساند و گوستاو فلوبر سخن به میان آوریم که اگر تنها بیانگر بخشی از بیوگرافی این دو نویسنده باشد، اثری ارزشمند برای شناخت ابعاد شخصیتی و جریان‌های روزگار آنان است. رابطه‌ای که بیش از ۱۲ سال ادامه یافت و دوران سخت جنگ فرانسه و آلمان را در برمی‌گیرد.

دو شخصیت بزرگ ادبیات و اندیشه که با نوشتن نامه به یکدیگر میراثی گرانبها را برای آیندگان به یادگار گذاشته‌اند و شگفت این‌که گوستاو فلوبر ۱۷ سال از ژرژ ساند که در آغاز تنها منتقد او بود، کوچک‌تر بوده است. به شهادت تاریخ ادبیات، فلوبر مردی بدخلق، منزوی بوده است. تا اینکه فلوبر و ساند با محبتش بی‌پایانش، یکدیگر را می‌یابند، شخصیت یکدیگر را کشف کرده، به یکدیگر قدرت بخشیده و به رشد هم کمک کردند. آنها در عین نزدیکی به یکدیگر، دور از هم بودند و بیشتر ارتباط آن‌ها به ردوبدل‌کردن نامه‌ ختم می‌شد؛ نامه‌هایی که از احساسات درونی، زندگی شخصی و ابراز عقیده درباره ادبیات و کار و نقد یکدیگر، چیزی بیش یک بیوگرافی را به دست می‌دهند. این گفت‌وگوی مکتوب، تلاقی علایق و باورهایی است که می‌تواند گوشه‌ای از ادبیات قرن نوزدهم را بازنمایی کند.

ژرژ ساند فرزند مسلم انقلاب فرانسه بود و طغیانگری علیه وارثان تبعیض و نابرابری. او چرخ خیاطی خانه را رها کرد و در محله لاتین پاریس سیگار سیاه دود می‌کرد و کت و شلوار مردانه می‌پوشید. اما فلوبر پسر بدخلق امپراتوری دوم است و این عمده‌ترین تفاوت میان فلوبر و ژرژ سانداست. از همین روی کتاب آوازهای کوچکی برای ماه، فوران احساسات است، سرود ایمان است. کتابی با ترجمه گلاره جمشیدی که نشر افق منتشر کرده است.

بخشی از کتاب

دو نامه از گوستاو فلوبر و ژرژ ساند

«چند قرن پس از این، چونان قلب ما برای او خواهد تپید! مردم کتاب‌های او را خواهند خواند و این بدان معناست که مطابق عقاید او فکر خواهند کرد و به آن‌چه عشق می‌ورزید، عشق می‌ورزند.

هر چند هیچ‌کدام از این‌ها او را به تو باز نمی‌گرداند، مگر نه؟ پس چگونه خویش را تاب آوریم اگر غرور رهامان سازد، و چه کسی بیش از تو می‌بایست از وجود مادر خویش مغرور باشد!

حالا دوست عزیز، بدرود! چه زمان با هم دیداری خواهیم داشت؟ چه نیاز سیری‌ناپذیری دارم به سخن گفت از او!

خانم موریس و دختر کوچولوها را از طرف من در آغوش بگیر».

دوستدارت، از اعماق وجود

گوستاو فلوبر تو

«فلوبر عزیز،

نمی‌دانم کتاب زیبای آقای تن را به من بخشیده‌ای یا قرضم داده‌ای.

به دلیل این بلاتکلیفی آن را به تو برمی-گردانم. این‌جا فقط وقت کردم بخشی از آن را بخوانم و در نوهان تنها می‌توانم با شتاب برای بولوز چیزی بنویسم.

اما دو ماه دیگر که برگردم، دوباره از تو در مورد این اثر تحسین برانگیز که طرحی بسیار عالی دارد، جویا خواهم شد.

شرمنده که با تو خداحافظی نکردم؛ به‌زودی برمی‌گردم و امیدوارم فراموشم نکرده باشی و بگذاری از خودت چیزی بخوانم.

در اولین اجرای ویلمر، آن‌قدر با من خوب و مهربان بودی که حالا نه فقط استعداد شگفتت را تحسین می-کنم، بلکه با تمام وجود نیز دوستت دارم.»

ژرژ ساند

نوشته‌شده در تحریریه‌ی نشر افق

توضیحات تکمیلی