رمان جنگ و معرفی کتاب‌هایی از ادبیات جهان
رمان جنگ یا داستان جنگ یا رمان جنگی اثری داستان در قامت رمان است که ماجراهایش در میدان جنگ یا اثرات جنگ بر حیات انسان‌ها می‌گذرد. این نبرد می‌تواند در قامت جنگ جهانی یا حتی درگیری‌های داخلی کشورها باشد و نقد و برسی آن. شخصیتهای این آثار یا برای مبارزه مهیا می‌شوند یا تبعات آن رنج می‌کشند یا از خاکستر آن برمی‌خیزند و جهانی و حیاتی نو برای خود می‌سازند.
رمان جنگی تاریخچه‌ای هیجان‌انگیز و غیرمنتظره دارد که البته بی‌تعجب، به یونان می‌رسد: حماسه‌ی ایلیاد اثر هومر و بعدتر، انئید اثر ویرژیل و حتی ادبیات آرتوری در انگلستان. تمام این آثار حماسی که به درون‌مایه‌های اسطوره‌ای و تاریخی اشاره دارند، شاید از ماندگارترین ادبیات ژانر جنگ در جهان باشند. اغلب، بن‌مایه‌های عاشقانه و هجو نیز به این آثار راه‌یافته‌اند و ژانرهای دیگر و آثار دیگری نیز بر آنچه امروز رمان جنگی می‌شناسیم، تأثیرگذار بوده؛ مهم‌ترینش کتاب دن‌کیشوت اثر سروانتس. نمادگرایی و صور خیال نیز در این آثار به‌وفور دیده میشود. همچنین، منتقدان ادبی سه کتاب دیگر را نیز بر شکل‌گیری این ژانر ادبی اثرگذار می‌دانند: توصیف جهنم در کتاب دوزخ اثر دانته، توصیف جنگ در بهشت گم‌شده اثر جان میلتون و نمایش آخرالزمان در انجیل.
جنگهای ناپلوئونی، نبرد واترلو، جنگهای داخلی آمریکا، جنگهای داخلی کشورهای آفریقایی، دو جنگ جهانی اول و دوم، جنگ سرد و درگیری‌های خاورمیانه نمونه‌هایی از رخدادهایی‌اند که تا سال‌های سال الهام‌بخش نویسندگان بزرگ تاریخ ادبیات جهان واقع‌شده‌اند.
نمونه‌هایی از رمان‌های جنگی در نشر افق:
وداع با اسلحه
ارنست همینگوی در زندگی پرماجرایش راننده‌ی آمبوالنس در جنگ جهانی اول بود، در ارتش ایتالیا خدمت کرد و مجروح شد، سه ماه دوران نقاهت خود را در بیمارستان شهر میلان گذراند و به پرستارش دل باخت. او با الهام از این واقعه، شخصیت کاترین بارکلی را خلق کرد. این رمان نمونه‌ای از بیان خاص همینگوی در داستان‌نویسی است.
این ناقوس مرگ کیست؟
این رمان به محض انتشار، یک میلیون نسخه فروش داشت. این اثر در جنگ جهانی دوم به عنوان کتاب درسی جنگهای پارتیزانی، در ارتش‌های آمریکا و شوروی تدریس می‌شد. رابرت جردن، روزنامه‌نگار جوان آمریکایی در گروه بریگادهای بین‌المللی ضد فاشیسم ثبت‌نام می‌کند. آن‌ها دستور دارند پلی را منهدم کنند که محل عبور نیروهای وفادار به فرانکو است.
مثلاً برادرم
کارل، برادر جوان اووه تیم، داوطلب خدمت در شاخه نظامی اس.اس میشود و در بیمارستانی صحرایی جان می‌سپارد. نویسنده در این اثر، با تحلیل یادداشت‌های روزانه و نامه‌های برادرش، زندگی خود، خانواده‌اش و مهم‌تر از آن، سرگذشت بازماندگان جنگ را به تصویر می‌کشد.
کبورترهای ایلیا
ایــن داســتان‌ها حیــن جنــگ دوم جهانــی و بعــد از آن اتفــاق می‌افتنــد و بــه نقــد جنــگ و آثــار مخــرب آن در جامعــه و ذهــن و زندگــی مــردم می‌پردازنــد و در واقــع ضدجنگ‌انــد. در این مجموعهداستان، آثار برخی از بزرگ‌ترین نوینسدگان تاریخ ادبیات را می‌خوانیم.
مردی در تاریکی
آگوست بریل منتقد ادبی هفتاد‌و‌دو‌ساله، پس از سانحه‌ی اتومبیل و در دوران نقاهت برای پس زدن خاطرات تلخ گذشته، در ذهنش داستانی پیچیده پی می‌ریزد: داستانی از آمریکایی که در آن برج‌های دوقلو فرو نمی‌ریزند و نتیجه‌ی انتخابات سال 2000 سرنوشتی دیگر را برای این کشور و جهان رقم می‌زند.
دیار خوابگردی
ماجرای جنگ داخلی موزامبیک و انسان‌هایی است که دار‌و‌ندار و عزیزانشان را در جنگ از دست داده‌اند، اما احساس همدردی، تعلق، عشق خارق‌العاده‌ی قصه و قصه‌گویی آن‌ها را زنده نگه می‌دارد. کتاب در ژانر رئالیسم جادویی نوشته شده و تجمیعی از دو روایت موازی است که شخصیتهای اصلی کتاب را می‌سازند.
سربازها و عاشق‌ها
مکردیچ سارکسیان شاعر نویسنده‌ی ارمنی، در سال 1983 و برای مجموعهداستان «صلح قبل از جنگ» جایزه‌ی دولت ارمنستان را دریافت کرد. این نویسنده در داستان «سربازها و عاشق‌ها» با ظرافت، دقت و بیانی شاعرانه به روابط انسان‌ها پرداخته و ویرانگری و خشونت جنگ را ترسیم کرده است.
مرا به کنگاراکس نبر
دو نگهبان در قطار، یکی با تمایالت عرفان شرقی و دیگری جوانکی روشنفکر و سادهدل، محموله‌ای را حمل می‌کنند که نمی‌دانند چیست و مقصدش کجاست. وقتی می‌فهمند جعبه‌ها حامل گذشته‌ی آن ملت‌اند که مقامات از آن می‌ترسند، کم‌کم به سرنوشت شوم خود پی می‌برند.
ژنرال جنوبی اهل بیگ‌سور
ریچارد براتیگان این رمان را در بیست‌‌و‌هشت‌سالگی نوشت. او روایتگر نسلی آرمانگراست که دچار سرخوردگی و درماندگی شده‌اند. فضای رمان تجسم و سرخوشی غالب نسل جوان و سرگردان دهه‌های پنجاه و شصت آمریکاست که آرزوهایی پیش‌پاافتاده اما دست‌نیافتنی دارند. ردپای جنگهای داخلی آمریکا در این سرنوشت عجیب مشهود است.
نویسنده: ثمین نبی‌پور، تحریریه‌ی نشر افق
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.